HƯƠNG PHỤ

1. Tên dược: Rhizoma cyperi.

2. Tên thực vật: Cyperus rotundus L

3. Tên thường gọi: cyperus tuber (hương phụ).

4. Bộ phận dùng và phương pháp chế biến: rễ củ đào vào tháng 9, và tháng 10, rửa sạch, phơi nắng loại bỏ rễ xơ, rễ còn lại để dùng.

5. Tính vị: cay, hơi đắng, hơi ngọt và tính ôn

6. Qui kinh: can và tam tiêu.

7. Công năng: lưu thông khí tự do vào can; điều kinh và giảm đau.

8. Chỉ định và phối hợp:

- Ứ khí ở can biểu hiện như đau vùng xương sườn và cảm giác tức ở ngực ở ngực: Dùng phối hợp hương phụ với sài hồ, uất kim và bạch thược.

- Khí can tràn lên vị biểu hiện như chướng và đau bụng và thượng vị. Dùng phối hợp hương phụ với mộc hương, hương duyên và phật thủ.

- Hàn và ứ khí ở vị: Dùng phối hợp hương phụ với cao hương khương dưới dạng lương phụ hoàn.

- Ứ hàn ở can biểu hiện như sưng đau tinh hoàn hoặc thoát vị: Dùng phối hợp hương phụ với tiểu hồi hương và ô dược.

- Ứ khí ở gan biểu hiện như loạn kinh nguyệt, ít kinh, căng và đau vú: Dùng phối hợp hương phụ với sài hồ, đương qui và xuyên khung.

9. Liều dùng: 6-12g.